روستای تاریخی میمند

در گوشه گوشه ایران روستاهای شگفت‌انگیز و تماشایی فراوانی وجود دارد که می‌تواند مقصد سفری خاص و به‌یادماندنی باشد. یکی از این مکان‌های دیدنی و اعجاب‌آور میمند نام دارد. روستایی تاریخی که به‌دلیل داشتن معماری صخره‌ای دستکند و اسرارآمیز، شناخته شده و معروف است.

روستای تاریخی میمند با وسعت ۴۲۰ کیلومتر مربع یکی از مهم‌ترین و بزرگ‌ترین روستاهای دستکند ایران و جهان محسوب می‌شود که همچنان زندگی در آن جریان دارد و مردمانش بسیاری از سنت‌های پیشنیان خود را حفظ کرده‌اند.

روستای تاریخی میمند برنده نخستین جایزه جهانی ملینا مرکوری است

این روستا در سال ۱۳۹۴ به‌عنوان نوزدهمین اثر جهانی ایران در میراث جهانی سازمان یونسکو به ثبت رسیده است. میمند همیچنین به‌عنوان هفتمین منظر فرهنگی- طبیعی و تاریخی در جهان در سال ۱۳۸۴ نخستین جایزه جهانی ملینا مرکوری را به دست آورد. این جایزه هر دو سال یک‌بار از سوی دولت یونان و با همکاری مجامع فرهنگی بین‌لمللی مانند یونسکو و ایکوموس (شورای حفاظت از بناها و محوطه‌های تاریخی) به آثاری اهدا می‌شود که دارای شرایط و ضوابط فرهنگی، طبیعی و تاریخی منحصربه‌فرد باشند.

وجه تسمیه روستای میمند

در مورد وجه تسمیه روستای میمند تعابیر متعددی وجود دارد. عده‌ای معتقدند، واژه میمند ترکیبی از دو واژه «می» و «مند» است که می به شراب و مستی اشاره دارد. از آنجایی که این روستا قبل از اسلام شکل گرفته، مردان این نواحی می می‌نوشیده‌اند و مست می‌شدند و خانه‌های روستا را در اثر مستی می‌کنده‌اند که به همین دلیل نام آن را میمند گذاشته‌اند.

عده‌ای دیگر نام میمند از میمنت و مبارکی گرفته شده است. در روایات هم آمده که مردمان این روستا از میمند استان فارس به این ناحیه مهاجرت کرده و با اقامت در این مکان نام منطقه خود را برای آن انتخاب کردند.

پوشش گیاهی و جانوری

روستای میمند در ارتفاع ۲,۲۴۰ متری از سطح دریا و بین دشت و کوهستان قرار دارد. این دشت در گذشته پوشیده از درختان پسته و بادام وحشی بوده است. در اطراف روستا درختان توت و شاه توت به‌وفور یافت می‌شود. انواع گیاهان دارویی از جمله آویشن سیاه، مریم گلی، بومادران، ختمی، آلاله، زیره، ترنجبین، اسطوخودوس، بارهنگ، رازیانه، پونه، پرسیاوشان، شیرین بیان، خاکشیر، شاتره، خارشتر، مخلسه، اسفند، ریواس و کنگر در این منطقه می‌رویند.

دشت میمند همچنین مملو از جانوران بیابانی همچون مار، سوسمار، جوجه تیغی، لاک‌پشت و خرگوش است. به‌علاوه در کوهستان‌های میمند نیز حیوانات وحشی مختلفی همچون آهو، گرگ، روباه، بزکوهی، کبک و پرندگان شکاری زندگی می‌کنند.

شغل مردمان میمند

شیوه زندگی مردمان روستای میمند از گذشته تا به امروز تقریبا به‌شکل سنتی در جریان است. مردمان این روستا کوچ‌نشینانی هستند که با کشاورزی و دامداری روزگار می‌گذرانند و میان اقامتگاه‌های تابستانی و زمستانی خود در فصول مختلف سال در حرکت هستند و میمند سکونت‌گاه زمستانی آن‌ها محسوب می‌شود.

مردمان روستای میمند، کوچ‌نشینانی هستنند که برای اقامت زمستانه به میمند می‌آیند

اهالی این روستا در فصل‌های گرم سال در دشت به دامداری مشغول هستند. در ماه‌های سرد به روستا کوچ می‌کنند و به کشاورزی و باغداری می‌پردازند. وجود رودخانه فصلی و تعدادی قنات به‌همراه چشمه موجب رونق کشاورزی در این منطقه شده است.

ساخت صنایع‌دستی مانند نمدمالی، فرش‌بافی، گلیم‌بافی و سبدبافی در گذشته مرسوم بوده است که امروزه رونق چندانی ندارد. البته قالی‌بافی در این روستا همچنان رایج است و بافته‌های آن‌ها از بهترین قالی‌های استان کرمان به شمار می‌روند.

آداب و رسوم روستای میمند

ساکنان روستای میمند بسیاری از آداب و رسوم پیشنیان خود را همچنان حفظ کرده‌اند. به‌گونه‌ای که حتی در زبان و گویش آن‌ها هنوز از کلمات پهلوی ساسانی استفاده می‌شود. یکی از مراسم‌های این روستا که در ماه محرم انجام می‌شود و شاید ریشه در اعتقادات گذشته مردمانش دارد، جوش‌زنی یا سینه‌زنی است.

این شیوه عزاداری در شهر بابک هم انجام می‌شود که با نوع میمندی آن کمی تفاوت دارد؛ اما اساس عزاداری در هر دو یکسان است. در این مراسم مردم عزادار با دست چپ کمر فرد کناری خود را محکم گرفته و یک حلقه دایره‌ای ایجاد می‌کنند. عزاداران ضمن حرکت دایره‌وار، دو قدم به عقب رفته و سپس یک قدم به جلو می‌گذارند و هم‌زمان با این حرکت زنجیره‌ای، اشعار مذهبی نوحه خوان را پاسخ داده و با دست راست به سینه خود می‌کوبند. در مراسم جوش زنی شهربابکی‌ها، مردم عزادار یک قدم به عقب و سپس یک قدم به جلو می‌گذارند.

روستای میمند کچاست

روستای میمند یکی از جاهای دیدنی‌ شهربابک استان کرمان است. این روستا بین شهرهای شهر بابک، سیرجان، رفسنجان و انار قرار گرفته است. میمند از توابع بخش مرکزی شهربابک به شمار می‌رود و با این شهر ۳۸ کیلومتر فاصله دارد.

موقعیت جغرافیایی: ۵۵ درجه و ۲۵ دقیقه طول جغرافیایی؛ ۳۰ درجه و ۱۶ دقیقه عرض جغرافیایی
فاصله روستای میمند تا کرمان: ۲۱۵ کیلومتر
آدرس روستای میمند: ۳۸ کیلومتری شمال شرقی شهربابک

معماری روستای میمند

با دیدن معماری اعجاب‌انگیز میمند دچار بهت و حیرت خواهید شد. مردمان سخت‌کوش این روستا درون کوه و صخره‌ها را کنده و برای خود خانه و مأمنی امن بدون استفاده از هیچ‌گونه ملاتی برپا کرده‌اند. این خانه‌ها که روی هم قرار گرفته‌اند و پنج طبقه را تشکیل می‌دهند، «کیچه» نام دارند. میمند حدود ۴۰۶ کیچه دارد که مجموع تعداد اتاق‌های آن‌ها به ۲,۵۶۰ می‌رسد. محله‌بندی این روستا نیز بر پایه خانواده‌های ساکن آن صورت گرفته است.

خانه‌ها یا کیچه‌های روستای میمند به مانند یک عایق حرارتی عمل می‌کنند

جالب است بدانید معماری کیچه‌ها به‌گونه‌ای است که مانند یک عایق حرارتی عمل می‌کنند، زیرا بدنه آن‌ها سنگ یکپارچه است. نوسان درجه حرارت در داخل کیچه‌ها در طی شبانه روز بسیار اندک است، باد و باران به داخل آن نفوذ نمی‌کند و در مقابل آتش‌سوزی نیز مقاوم هستند. در فصل سرما دمای اتاق گرم و در تابستان خنک است و به‌طور میانگین درجه حرارت این اتاق‌ها حدود پنج درجه متفاوت از دمای بیرون است.

همه کیچه‌های میمند یک ساختار ندارند و از نظر اندازه و تعداد اتاق‌ها باهم متفاوت هستند؛ اما به‌طور کلی خانه‌ها دارای ورودی، اتاق نشمین در دو سوی پاگرد، یک یا چند اتاق و اصطبل هستند و دودکش، بخاری و منفذ نیز ندارند. به‌دلیل اقلیم سرد این منطقه، خانه‌های میمند ورودی‌های کوتاه و کوچک دارند. در ورودی دارای کلیدُون است که در دیوار کناری آن نصب می‌شود و کلید را در آن قرار می‌دهند تا زبانه پشت در قرار گیرد. تنها راه ارتباطی بین داخل و خارج کیچه‌ها همین در ورودی است که هم محل ورود و خروج اهالی خانه است و هم جهت تأمین نور و تهویه کاربری دارد. البته تهویه به‌خوبی صورت نمی‌گیرد و روشنایی طبیعی فضای داخلی کافی نیست. ارتباطات درون روستایی نیز به غیر از مسیل مرکزی، توسط مسیرهای باریکی صورت می‌گیرد که وظیفه دفع آب‌های سطحی در زمان بارندگی را نیز بر عهده دارند.

اتاق‌های کیچه‌های میمند شکل هندسی منظمی ندارند و اندازه آن‌ها متفاوت است. معمولا ابعاد یک اتاق معمولی ۳×۴ است و ارتفاع ۱٫۹۰ تا ۲٫۹۰ دارد. بزرگ‌ترین کیچه میمند ۹۰ متر مربع مساحت دارد. در داخل اتاق‌ها طاقچه‌های بزرگ و کوچکی وجود دارد که آن‌ها را با پرده می‌پوشانند و به‌عنوان محل نگهداری رختخواب، ظرف‌ها، صندوق و چراغ استفاده می‌کنند. اجاق در گویش محلی مردمان میمند «دیدُون» نامیده می‌شود. قرار داشتن دیدون در داخل کیچه‌ باعث سیاه شدن سقف و بدنه اتاق‌ها شده و به مانند ایزولاسیون عمل کرده و عمر کیچه‌ها را افزایش داده است.

بهترین زمان سفر

بهترین زمان سفر به روستای میمند فصل بهار و تابستان است. این روستا در پاییز و زمستان دارای هوای سردی است. بنابراین پیشنهاد می‌دهیم چنانچه تصمیم گرفته‌اید از این روستای اسرارآمیز دیدن کنید، برنامه سفرتان را برای نیمه اول سال ترتیب دهید.

اقامت در روستا

روستای میمند با داشتن اقامتگاه‌های متعدد امکان شب‌مانی در خانه‌های صخره‌ای را فراهم کرده است و می‌توانید اقامت و زندگی در کیچه‌ها را تجربه کنید.

اقامتگاه بوم گردی دستکند میمند، میمند باستان، تیلا، صخره میمند، خونه سنگی، بن میمند، مهمانسرای سنتی میمند، و خانه‌ بوم‌گردی روستای میمند از مراکز اقامتی این روستا هستند.